Cách báo ân, giải oán – có vay tất có trả

Phàm là con người sinh ra và lớn lên ai cũng mắc nợ cả, có người còn mắc nợ của ma quỷ, nợ của chúng sanh …nợ đời quá khứ và nợ đời này. Do đời trước thiếu nên đời này phải trả, có vay tất có trả, điều này không thể tránh miễn được.

Vì thế, Phật tử chúng ta cần phải hiểu cho thấu đáo cái đạo lý này.

Phật tử chúng ta nhờ có duyên lành nên gặp được Phật pháp, biết được thiếu tiền thì trả tiền, nợ mạng thì phải đền mạng, nhân quả báo ứng tơ hào chẳng sai.

Cho nên ngay trong đời này có thiếu nợ chúng sanh thì mình cứ vui vẻ mà trả, chẳng buồn phiền gì cả !

Trong nhiều đời nhiều kiếp về quá khứ, do thiếu duyên lành nên chúng ta không gặp được Phật pháp, vì thế không tránh khỏi việc tạo tội nghiệp, gieo ân kết oán với vô số chúng sanh từ vô lượng kiếp đến nay. Hết vay rồi trả, hết trả rồi vay, cứ xoay vần chẳng kết, chẳng liễu.

Do vậy mà con đường đi đến giải thoát giác ngộ chúng ta luôn bị chướng ngại, nguyên nhân là ở chỗ này. Đây đều là hoàn toàn do chính mình gây tạo quá nhiều nghiệp bất thiện trong đời quá khứ, nên nay mình phải nhận lấy quả xấu ác chiêu cảm.

Phật dạy chúng ta phải cố gắng tự mình nổ lực tinh tấn tu hành, tụng Kinh, lễ Phật, sám hối, làm các việc thiện rồi đem tất cả công đức đó hồi hướng đến cho họ, đó chính là chúng ta trả nợ cho họ.

Muốn việc hồi hướng được viên mãn tốt đẹp thì phải bằng tâm chân thành của mình mà làm, bằng sự thiết tha phát lồ sám hối ăn năn những tội lỗi xưa. Nếu chúng ta chỉ dùng lời nói nơi cửa miệng, mà việc làm không tương ưng với tâm, chỉ là niệm suông bài kệ hồi hướng cho xong, thì đâu có tác dụng gì, đều chỉ là nhọc công vô ích mà thôi !

Chúng ta ngày nay mặc dù mỗi ngày đều có hối hướng công đức đến cho oán thân trái chủ, nhưng tại sao oán kết vẫn không thể giải, con đường tu học vẫn luôn bị chướng ngại, bị ma sự quấy phá ?

Đó là do chúng ta đã dùng tâm sai khi hồi hướng.

Tâm sai như thế nào ? Đa phần chúng đều mang cái tâm thái làm cho rồi để họ đi cho lẹ lẹ, đừng đến quấy nhiễu chúng ta nữa, mà hồi hướng, đây chính là tâm sai. Hồi hướng như vậy oán kết làm sao hoá giải được chứ ?

Ví như trong cuộc sống, có người gây tạo những điều bất thiện với ta, ta với họ oán kết càng kết càng sâu. Nay họ vì không muốn chúng ta đến đòi nợ, đến quấy phá họ, nên họ đưa cho ta cái bánh và nói rằng:

“Đây tôi cho anh cái bánh, anh ăn xong rồi thì mối oan kết của chúng ta từ đây giải trừ, và anh không nên đến tìm tôi nữa”.

Khi đó, ta có bằng lòng giải trừ oán kết hay không ?

Dĩ nhiên là không, vì họ không phải thật lòng ăn năn sám hối về những lỗi lầm đã gây cho ta, nên mối oan kết này không dễ hoá giải. Cùng một đạo lý, những oan thân trái chủ cũng chẳng dễ gì tha cho ta nếu ta dùng cái tâm thái như vậy để hồi hướng.

Từ vô lượng kiếp, chúng ta đã chịu ân của vô số chúng sanh và cả oan thân trái chủ. Cho nên, có ân thì ta hồi hướng công đức cho họ để báo đáp ân đó, có oán chúng ta cũng hồi hướng cho họ để giải trừ oán kết.

Làm bất cứ việc gì dù là báo ân hay giải oán, thì cũng cần phải xuất phát từ chính nội tâm của mình, đó là phải Chân Thành, Thanh Tịnh, Bình Đẳng, Từ Bi. Có như thế thì mới đúng nghĩa là hồi hướng cho họ, mối oán kết mới có thể được tiêu trừ, những ân nghĩa mới có thể được đền trả.