Chuyện thị phi

Sống ở trên đời rất khó, lúc nào ta cũng muốn công việc của mình được suôn sẻ, cuộc sống êm xuôi, hạnh phúc. Tuy nhiên, dù hữu ý hay vô ý, dù muốn hay không, đôi khi ta vẫn không tránh khỏi những bước đi chùng chình, những âu lo, dằn vặt từ những điều không mong muốn. Những điều không mong muốn ấy không hẳn là những thảm họa, là bệnh hiểm nghèo hay tai nạn thương tâm, mà đơn giản, thường gặp là những chuyện thị phi.

Có những lúc miên man trong dòng ý nghĩ, tôi tự đi tìm đáp án cho câu hỏi vì sao nhiều người thích được nói và được nghe chuyện thị phi đến thế. Có phải vì trao đổi thông tin là nhu cầu không thể thiếu của con người? Hay mỗi khi được nói, được nghe về chuyện người khác, người ta sẽ cảm thấy rất vui? Hay con người ta lúc nào cũng muốn mình quan trọng trong mắt người khác nên không thể nói lời tốt đẹp khi có người khác quan trọng hơn mình?… Bao nhiêu ý nghĩ ấy dường như vẫn chưa phải là đáp án đầy đủ, thỏa đáng.

Người thường hay nói điều thị phi cũng có nhiều loại. Có người thiếu khả năng kiểm soát, thiếu trách nhiệm đối với lời nói của mình dẫn đến lời nói chạy trước ý nghĩ, có thể buột miệng nói ra hay chêm vào những điều thị phi. Có người thích buôn chuyện, thích mua vui bằng cuộc sống của người khác cốt để tỏ vẻ mình biết nhiều chuyện hay để thỏa mãn tính tò mò của bản thân cũng như người hóng chuyện. Nhiều khi, chuyện thị phi lại đến từ lời nói của những người có cái nhìn tiêu cực đối với cuộc sống, những con người ấy chỉ biết chăm chăm nhìn vào cái xấu, cái hạn chế của người khác.

Người ta thường bàn tán chuyện thị phi những khi rảnh rỗi, những khi tụ tập, nhất là những lúc hứng lên đến mức không ý thức được mình đang nói gì,… Dù nói lời thị phi trong hoàn cảnh nào thì đó cũng là điều không tốt. Lời nói thị phi dễ khiến người ta phải suy nghĩ, buồn bã, bất an, làm ảnh hưởng đến tâm lý, sức khỏe cũng như công việc. Nhiều lần bị dè bỉu bởi những lời thị phi, con người ta có thể bắt đầu nghi ngờ, bi quan, thất vọng về khả năng của chính bản thân mình, dẫn đến không còn động lực để phấn đấu. Và đôi khi chỉ vì một lời nói thị phi, chúng ta có thể giết chết một con người.

Khi nghe những lời đồn thổi chuyện thị phi về người khác, thay vì nhiệt tình chêm xen cho câu chuyện thêm ly kỳ, hấp dẫn thì chúng ta nên im lặng, nở nụ cười thật tươi, nghĩ xem chuyện đó đúng hay sai đến đâu, có liên quan gì đến mình, và có tốt cho người khác hay không… Nếu chỉ là những chuyện tầm phào, chẳng tốt đẹp gì thì chúng ta có thể nghe và quên nó đi hoặc nếu có đủ dũng khí thì bạn có thể góp ý chân thành với mọi người đừng nên nói những lời thị phi đối với người khác. Còn khi chẳng may chúng ta bị người khác đặt điều nói chuyện thị phi thì trước hết hãy bình tĩnh suy xét mình có thật như vậy không, nếu đúng như thế thì hãy dũng cảm sửa đổi, nếu không thì hãy phớt lờ xem như chẳng có chuyện gì.

Con người ta chẳng ai là hoàn thiện cả. Bởi vậy, chúng ta cần có cái nhìn độ lượng, tích cực để tạo động lực cho người khác vươn lên cũng như bản thân mình cũng thấy cuộc sống này thật tươi đẹp. Đừng vì một chậu nước bẩn mà đổ cả đứa bé, đừng vì một điểm hạn chế của người khác mà đánh giá người ấy chẳng có gì tốt đẹp, đừng lấy người khác ra làm trò mua vui trong cuộc sống,…

Theo quan niệm Phật giáo, khẩu nghiệp là một trong những nghiệp nặng nề nhất mà một người có thể tạo ra. Ông cha ta cũng đã từng đúc kết: “Lời nói đọi máu” và răn dạy: “Lời nói chẳng mất tiền mua/ Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”. Thiết nghĩ: trong cuộc đời vô thường, ngắn ngủi này, chúng ta hãy sống sao cho đẹp, cho ý nghĩa, mà đơn giản, trước hết là biết dùng những lời nói thiện.

Lê Xuyên